Giải thích tư duy phản biện có vai trò gì ? Cách rèn luyện tư duy phản biện hiệu quả

1.Kỹ năng critical thinking là gì?

Kỹ năng critical thinking là khả năng phân tích thông tin một cách hiệu quả và đưa ra nhận định. Nó gồm việc nhận thức được các định kiến và giả định của chính mình, áp dụng các luật lệ nhất quán và tiêu chuẩn các nguồn thông tin một cách phản biện.

Tư duy phản biện giúp bạn:

• Đề Ra các nguồn đáng tin cậy

• Nhìn nhận và phản hồi các luận điểm

• Nhìn lại các quan điểm khác nhau

• Kiểm tra giả thuyết theo các tiêu chí liên quan.

2.Vì sao cần kỹ năng critical thinking

Kỹ năng phân tích tối quan trọng để đưa ra nhận định về các nguồn thông tin và xây dựng các luận điểm của riêng mình. Nó nhấn mạnh một cách tiếp cận hợp lý, khách quan và tự nhận thức có thể giúp bản thân xác định các nguồn đáng tin cậy và củng cố kết luận của bạn . Kỹ năng biện luận quan trọng trong tất cả các lĩnh vực và trong suốt tất cả các giai đoạn của quá trình nghiên cứu. Các loại bằng chứng được sử dụng trong khoa học và trong nhân văn có thể khác nhau, nhưng tư duy phân tích vẫn liên quan đến cả hai .

Trong viết học thuật, tư duy biện luận có thể giúp mình xác định xem một nguồn:

• Không có độ lệch nghiên cứu

• Cung cấp bằng chứng để hỗ trợ các kết quả nghiên cứu của mình

• Đánh giá các quan điểm khác nhau

Bên ngoài giới học thuật, kỹ năng critical thinking đi đôi với khả năng thông tin để giúp bản thân hình thành ý kiến một cách phù hợp và tham gia độc lập và phản biện với phương tiện truyền thông phổ biến.

Tư duy phản biện rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực và đời sống.

3.Biện pháp để rèn luyện kỹ năng phản biện thành công

Bạn có thể tăng kỹ năng biện luận của bạn bằng cách:

• Đặt câu hỏi: Hãy tò mò và đặt câu hỏi về mọi thứ xung quanh bạn. Hãy đặt câu hỏi về các giả định, các nguồn thông tin và các luận điểm.

• Phân tích: Hãy nhìn nhận thông tin một cách kỹ lưỡng và xem xét các giả định và luận điểm.

• Kiểm tra giả thuyết: Hãy kiểm tra các giả thuyết của mình bằng các tiêu chí liên quan. Hãy kiểm tra các giả thuyết của mình bằng các tiêu chuẩn liên quan.

4.Tại sao có những ngăn cản khi rèn luyện tư duy phản biện

Có nhiều rào cản khi tập luyện kỹ năng phân tích, bao gồm:

• Thói quen hàng ngày: Thói quen là những phản xạ có điều kiện do tập luyện mà có. Thói quen, tưởng như là những điều rất đơn giản và đời thường, lại có sức ảnh hưởng lớn và lâu dài.

• Tính độc đoán: được xem là một trong những tác nhân nguy hiểm nhất làm khó tiếp cận được hết những khía cạnh khác nhau của một vấn đề và cũng khó thích nghi trong môi trường mới. Người bảo thủ thường có xu hướng từ chối lắng nghe, và khăng khăng giữ nguyên ý kiến cùng những định kiến ban đầu của bạn. Ranh giới giữa sự cố chấp và sự kiên định vô cùng mong manh.

• Tự tin thái quá: Tự tin là một yếu tố quan trọng trong mọi hành trình dẫn đến sự thành công. Nhưng tự tin quá đáng ngăn cản bạn khỏi việc Nhìn nhận đầy đủ các khía cạnh của vấn đề và dễ mắc phải sai lầm không đáng.

• Thiếu ngay thẳng: Khi cố tình nói dối hoặc lảng tránh sự thật, tương đồng với việc bỏ qua và từ chối nhìn vào sự thật. Khi đó, bạn đang giới hạn bạn và không thể tiếp nhận vấn đề một cách toàn diện.

• Nỗi sợ hãi: không dám bước ra khỏi vùng an toàn làm bạn khó đưa ra quyết định và đánh giá vấn đề một cách thấu đáo bởi lo sợ nhiều thứ, ảnh hưởng bản thân và người xung quanh.

• Sự vị kỷ: khiến bạn chỉ quan tâm đến những tư lợi và ích kỷ của mình.Từ đó, tư duy phát triển theo một hướng và chỉ tiếp cận một số mặt của vấn đề mà bỏ qua những mặt khác gây hại cho chính mình.

• Một số ngăn cản khác như: sự lười biếng, sự phớt lờ, tâm lý “bầy đàn”, ...

Nguồn tài liệu tham khảo:

Tiếng Việt:

- https://lcv.com.vn/tu-duy-phan-bien-critical-thinking-la-gi

Tiếng Anh:

- Mục 1&2: What Is Critical Thinking? | Definition & Examples (scribbr.com)

- Mục 3:

• 5 Top Critical Thinking Skills (And How To Improve Them) | Indeed.com
• What Are Critical Thinking Skills and Why Are They Important? | Coursera
• Build Critical Thinking Skills in 7 Steps w/ Examples [2023] • Asana