Nếu bạn thích ăn bơ, bạn phải cảm ơn những con lười.

Bơ rất ngon! Đó là một thực tế không ai có thể chối cãi. Tuy nhiên, có lẽ bạn sẽ rất bất ngờ khi biết rằng cây bơ (và tất nhiên, cả trái bơ) đáng lẽ đã phải tuyệt chủng từ cách đây lâu lắm rồi.

(Ảnh minh họa: Đây là trái bơ. Người Việt Nam thích ăn bơ dằm với đường hoặc sữa, hoặc đem xay sinh tố)

Trái bơ có nguồn gốc từ Mexico, nơi mà chúng đã được trồng sớm nhất vào khoảng 5000 trước Công nguyên (tức là khoảng 7000 năm về trước). Lúc đó bơ được gọi là ahuacatl – có nghĩa là “tinh hoàn” theo ngôn ngữ của người Aztec. Tại sao ư? Hãy nhìn vào hình dáng của trái bơ là biết. Theo từ điển Oxford, người Tây Ban Nha đã phiên âm ahuacatl thành avogato, nghe rất giống như từ “luật sư” (advocate) trong tiếng Tây Ban Nha. Ở nước Anh, ai đó đã nghĩ rằng avogato nghe có vẻ giống như “cá sấu” (alligator) cho nên bơ còn có thêm biệt danh là “alligator pear” (trái lê cá sấu).

(Ảnh minh họa: Đây là người Aztec, thú vui lúc rãnh rỗi của họ là đem người ra moi tim để hiến tế. Bạn có thẻ để ý thấy phía sau họ là kim tự tháp của người Aztec, đừng nhầm lẫn với kim tự tháp của người Maya mặc dù trông chúng hơi giống nhau)

Bơ là một thực phẩm giàu chất xơ, kali, vitamin C, E, K, các chất chống oxi hóa và chất béo không no tốt cho tim mạch. Tuy nhiên, nó lại không đủ tiến hóa để làm hài lòng chúng ta.

Chúng ta quay ngược thời gian trở lại Kỷ Kainozoi. Vào thời kỳ này tồn tại rất nhiều những động vật có vú cỡ lớn, ví dụ như những con lười khổng lồ Megatherium nặng 4 tấn và đứng cao như hươu cao cổ (Yên tâm, tôi có hình của chúng cho bạn xem). Các con lười khổng lồ và những người bạn khổng lồ khác của chúng như con Toxodon (bạn cứ tưởng tượng một con hà mã kết hợp với một con tê giác là ra con này), con Glyptodon (một con tê tê khổng lồ) và con Gomphotheres (một con voi điên có tận 4 cái ngà) là những loài duy nhất có thể nuốt trọn quả bơ. Và những con vật khổng lồ này đã tung tăng ị hạt bơ kèm với phân của chúng ra khắp lục địa châu Mỹ.

(Ảnh minh họa: Con lười khổng lồ Megatherium, so với kích thước của một người trưởng thành)

(Ảnh minh họa: Con Toxodon tội nghiệp bị hai con hổ răng kiếm thịt)

(Ảnh minh họa: Một con Glyptodon tội nghiệp sắp bị hai con người nguyên thủy săn)

(Ảnh minh họa: Con voi điên 4 ngà Gomphotheres tội nghiệp đang bị làm phiền bởi hai con chim)

Tuy nhiên, niềm vui ngắn chẳng tày gang, chẳng có bữa tiệc nào là không tàn. Thật không may cho bơ, những người bạn khổng lồ này đã biến mất khỏi trái đất từ 13 000 năm trước. Cuộc đại tuyệt chủng Pleistocene xảy ra đã khiến cho Nam Mỹ mất 83% số loài động vật có vú trong khi Bắc Mỹ mất 68%. Voi ma mút, hổ răng kiếm, tê giác lông mịn… và cả những “kẻ ăn bơ” đều chết sạch. Ngày nay, không có nhiều những động vật có vú khổng lồ mà có thể ăn nguyên trái bơ và ị ra được hạt bơ.

Câu hỏi được đặt ra: các loài khổng lồ ăn bơ đã chết toi từ 13 000 năm trước, trong khi con người mới chỉ bắt đầu trồng bơ từ 7000 năm trước, vậy giai đoạn 6000 năm ở giữa làm sao loài bơ sống sót được? Đến nay điều này vẫn là một bí ẩn. Một số nhà khoa học dự đoán rằng những con báo đốm Mỹ đã góp phần vào phân tán một số ít hạt giống và một vài con sóc đãng trí có thể đã vô tình trồng vài cây bơ. Riêng tôi không tin cách giải thích này.

Tất nhiên, con người cũng có thể được coi là một vị cứu tinh của loài bơ khi chúng ta đã nhân giống và trồng bơ hàng loạt. Nhưng dù sao, chúng ta cũng mang ơn những con lười và đám bạn khổng lồ của chúng rất nhiều vì đã lây lan cây bơ bằng những bãi phân khổng lồ. À, cũng không nên quên cuộc đấu tranh anh dũng của những cây bơ để sinh tồn trong khoảng thời gian dài đằng đẵng hơn 6000 năm sau khi những người bạn khổng lồ đã biến mất để chờ cho tới khi con người bắt đầu trồng bơ.

Vì vậy, lần tới khi bạn ăn một trái bơ, hãy tỏ lòng biết ơn tới những con lười.

Woody Übermensch - Ohay TV

*********************************

Nếu bạn thích những bài viết của tôi, hãy nhấp chuột vào mặt con lười bên dưới để đọc thêm, hoặc đơn giản hơn - kéo chuột lên trên và nhấp vào nút "Đăng Ký" màu đỏ ngay phía dưới tên tôi. À, đừng quên nhấn Share lên Facebook nhé!