mirumirumirumo Every day may not be good, but there is something good in every day.

Thần thoại về chiếc hộp Pandora: sự tò mò trí mạng

Đăng 5 năm trước

Ursula K. Le Guin có một câu nói nổi tiếng: 'To light a candle is to cast a shadow...' (tạm dịch: Để thắp một ngọn nến thì phải tạo ra bóng tối trước đã). Khi mọi thứ chìm trong sự bí ẩn dụ hoặc thì mới thôi thúc con người tìm kiếm và giải mã chúng. Câu chuyện thần thoại về chiếc hộp Pandora sau đây có lẽ sẽ khiến bạn suy nghĩ nhiều hơn về cái giá của sự tò mò.

Sự tò mò là phúc hay họa? Bản chất nghịch lý này đã được người Hy Lạp cổ đại nhân cách hóa thành nhân vật thần thoại Pandora. Theo truyền thuyết, nàng là người phụ nữ đầu tiên vì sự tò mò mãnh liệt đã gây ra một loạt tai ương cho con người. Pandora được Thần lửa Hephaestus tạo ra, nhờ sự giúp đỡ của những vị thần khác biến nàng trở nên hoàn mĩ. Aphrodite ban cho nàng khả năng thấu hiểu lòng người. Hermes tặng nàng sự uyển ngôn. Athena trao cho nàng sự khéo léo và tinh tế, và Hermes đặt tên cho nàng. Sau cùng, Zeus ban tặng nàng hai món quà. Thứ nhất là sự tò mò sẽ mãi là bản tính và lòng khát khao tìm hiểu thế giới bên ngoài. Món quà thứ hai là một chiếc hộp nặng, chạm khắc hoa mỹ và được khóa rất chặt. Nhưng bên trong, Zeus bảo nàng, không phải là thứ dành cho mắt trần. Và nàng không được mở hộp trong bất kì tình huống nào. 

Trên mặt đất, Pandora gặp và yêu Epimetheus - một người khổng lồ tài năng được Zeus giao nhiệm vụ thiết kế tự nhiên. Chàng làm việc cùng anh trai là Prometheus - người tạo ra những con người đầu tiên nhưng bị trừng phạt vĩnh viễn vì đã cho họ lửa. Epimetheus vô cùng thương nhớ anh trai nhưng đã tìm thấy ở Pandora một người bạn đời đầy nhiệt huyết. 

Pandora tràn trề phấn khích với cuộc sống trên mặt đất. Nàng cũng dễ bị phân tâm và thiếu kiên nhẫn. Nàng khát khao kiến thức và luôn đặt câu hỏi về những thứ xung quanh. Tâm trí nàng thường xuyên vơ vẩn nghĩ về thứ bên trong chiếc hộp kín. Báu vật nào lại tuyệt vời đến nỗi không bao giờ có thể được nhìn bằng mắt trần, và tại sao trách nhiệm trông giữ nó thuộc về nàng? Ngón tay nàng ngứa ngáy muốn mở ra. Đôi lúc, nàng tin mình đã nghe thấy giọng nói thì thầm và những thứ bên trong quậy phá ầm ĩ như cố để thoát ra. Sự bí ẩn của nó làm nàng phát điên. 

Càng lúc chiếc hộp càng ám ảnh Pandora. Dường như có một sức mạnh bên ngoài kéo nàng lại gần với thứ bên trong, gọi tên nàng càng lúc càng lớn. Một hôm, không thể chịu đựng được nữa, nàng trộm lấy nó từ Epimetheus và nhìn chằm chằm vào chiếc hộp bí ẩn. Nàng sẽ chỉ liếc nhẹ vào bên trong, sau đó, tâm trí nàng có thể được giải thoát mãi mãi...Nhưng khi vừa hé mở, chiếc hộp bật nắp. Những sinh vật quái dị và âm thanh khủng khiếp lao ra theo làn khói, quay cuồng quanh nàng, rít lên và phát ra những tiếng lạch cạch. 

Hoảng loạn, Pandora quờ quạng vào khoảng không trong tuyệt vọng, cố gắng kéo chúng trở lại nơi giam giữ. Nhưng các sinh vật bay vọt lên vào một đám mây kinh tởm. Nàng có dự cảm không lành khi chúng cuồn cuộn biến mất. Zeus dùng chiếc hộp như một vật chứa tất cả các thế lực tà ác và đau khổ do thần tạo ra. Và một khi được giải phóng, không gì có thể kìm hãm chúng lại. 

Khi khóc, Pandora cảm nhận được một thanh âm vọng từ trong hộp. Không phải tiếng thì thầm ma quái mà là một tiếng vang nhỏ như để xoa dịu nỗi thống khổ của nàng. Nàng nhấc nắp lên một lần nữa và nhìn vào, một luồng sáng ấm áp dâng lên và bay ra. Thấy được ánh sáng lung linh đó sau khi lỡ đánh thức và giải phóng những điều xấu xa, nỗi đau của Pandora dịu lại. Nàng biết mình không thể thay đổi chuyện đã rồi, nhưng bên cạnh sự tranh đấu, nàng gửi theo hy vọng giảm trừ tác hại của nó.  

Ngày nay, chiếc hộp Pandora gợi nhớ những hậu quả nghiêm trọng của việc can thiệp vào bí ẩn. Nhưng sự tò mò mãnh liệt của Pandora cũng cho thấy tính hai mặt cốt lõi của những vấn đề của con người. Có nhất thiết phải tìm ra câu trả lời cho tất cả, đào sâu để biết được nhiều hơn? Hay phải chăng một vài bí ẩn tốt hơn là không bao giờ chạm đến? 

Các bạn có thể đọc bản tiếng Anh tại đây

Nguồn: TED-Ed YouTube Channel

Người dịch: Ngoc Nguyen

Chủ đề chính: #thần_thoại

Bình luận về bài viết này
1 bình luận

Đang tải bình luận...


Đang tải nội dung cho bạn